28 Temmuz 2019 Pazar
BOK BÖCEE İLE İNSANIN KAFASININ TASI
Bok böcekleri (Skarabe) eski Mısır’daki en yaygın sembollerden biridir. Mısır geleneğinde farklı bağlamlarda, üç değişik anlamda kullanılmış olan sembolün simgelediği anlamlar şöyle açıklanır:
Ra’nın “khepre” şeklini temsil eden kullanımlarında kozmik evrenin meydana getirilişini simgeler. Bu böceğin üreme biçimi, kendi kendini doğuran, daha doğrusu kendi kendinin nedeni olan yaratıcı güç “Phtha”nın evrendeki kozmik nesneleri şekillendirerek oluşturmasını temsil eder. Burada söz konusu olan güç, yoktan var eden değil, “var edilen”i biçimlendiren bir güçtür. Mısır’ın hiyeroglif yazısında “olmak”, daha doğrusu “verilen biçimi alarak varlık haline dönüşmek” anlamına gelen “hpr” ya da “kheper” fiili ayakları açık bir skarabe ile yazılır. İlah Khepra’nın adı da bu fiilden türemiştir.
Afrikalı Böcek yıldızlar yardımıyla yolunu buluyor
Ufak beyne sahip bir tür Afrika böceği, karanlıkta Samanyolu’nun ışığını kullanarak ve aynı zamanda yıldızlar yardımıyla yolunu bulmayı başarabilen ilk böcek türü olarak biliniyor.
Scarab böceği, yolunu şaşırmamak amacıyla Samanyolu’nu kullanıyor. Tıpkı eski yelkenciler ve Sahra Çölü göçebeleri gibi, scarab da sadece gökyüzünü izleyerek yolunu kaybetmemeyi başarıyor. Bulutsuz ve gökyüzünün açık olduğu gecelerde milyonlarca yıldız çölün üstünde ışıldıyor ve bu da böceğin yolunu bulmasını sağlıyor.
Bilim adamları, scarab böceğinin yolunu kaybetmemesi için Samanyolu’nun ışığını kullandıklarını keşfetti. Bu böcekler, hayvan gübresinde besleniyor; böcek daha sonra bu gübrenin içinde küre haline bürünüyor ve kendini koruyabileceği bir noktaya yuvarlanıyor. Küre haline geldikten sonra bu, böceğin gübre yığının içinde diğer scarabların toplandığı yere tekrar dönmemesini sağlıyor. Bilim adamları, böceklerin karanlıkta bunu nasıl başarabildiklerini merak ediyorlardı.
İsveç Lund Üniversitesi’nden Dr. Marie Dacke: “Bulutsuz ve ayın belirsiz olduğu gecelerde bile birçok scarab böceği doğru yolundan şaşmıyor.” dedi. “Bu henüz hiçbir böcekte gözlenmeyen bir özellik, bir yetenek.”
Güney Afrika’daki bir araştırma, bu böceklerin yıldızlı gecelerde gübrelerini taşıyabildiğini, ancak bunu kapalı alanlarda yapamadığını gösterdi. Deneyde böceklere görüş açılarını değiştirmek amacıyla küçük karton başlıklar takıldı. Böcekler, bir metre uzunluğunda siyah örtü ile kaplanmış, yön bulma işaretlerini görmelerinin engellendiği bir alana yerleştirildi. Ay olmadan, gökyüzünü gördüklerinde böcekler, alanın merkezinden uçlara doğru daha az sürede gübre sürüklediler. Yukarıyı göremediklerinde, etrafta önceden 40 saniye amaçsızca dolaşırlarken, bu sefer bu süre 124 saniyeye ulaştı. Deneyin aynısı Johannesburg Planetaryumu'nda tekrar yapıldı ve aynı sonuçlara ulaşıldı. Samanyolu ışığının görülebilir olduğu, yıldızlarla dolu gökyüzünün altında böcekler, aynı performansı sergiledi.
Çoğu yıldız böceklerin kolaylıkla görebilmesi için fazla sönük olabiliyor, diyor araştırmacılar. Böcekler yıldız takımlarını seçmekte zorlanırken, Samanyolu’nun ışığını kolaylıkla fark edebiliyorlar.
Araştırmacılar, Current Biology dergisinde: “Bu, bir tür böceğin yolunu bulmak amacıyla yıldızlı gökyüzünü kullanıyor olmasını ilk kez ikna edici bir şekilde doğruluyor ve hayvanlar âleminde Samanyolu’nun kullanılması kesin olarak kanıtlanmış oluyor.”diye belirtti.
Önceden sadece kuşlar, fok balıkları ve insanların yol bulmak için yıldızları kullandıkları bilinirdi. Scarab böcekleri de Güneş'i ve Ay'ı adeta bir pusula gibi kullanıyor, diyor bilim adamları. Ve ekliyorlar: Bu, bir tür böceğin Samanyolu’nu yer bulmak amacıyla kullanıyor olmasının ilk göstergesi olsa bile, bu durum hayvanlar âleminde yaygın bir özellik olabilir.
12 Mart 2016 Cumartesi
5 Temmuz 2014 Cumartesi
HEYKELİ DİKİLEN BÖCEK BOK BÖCE HEYKELİ
Sibirya’da kış telaşı…
Hakas Cumhuriyeti başkenti Abakan’daki Şarlo Park’ındaki “Bok Böceği” heykeli, turistlerin ilgi alanı…6 ay süren kış için bu kadar besin az bile…
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)